NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Çekya’nın başkenti Prag’da 30-31 Mayıs tarihlerinde gerçekleştirilen NATO Gayriresmi Dışişleri Bakanları Toplantısı çerçevesinde düzenlenen “NATO’nun 75 yılı: Çalışmalar nasıl yolunda tutulabilir?” başlıklı konferansın açılış konuşmasını yaptı.
Çekya Dışişleri Bakanı Jan Lipavsky, Finlandiya Dışişleri Bakanı Elina Valtonen ve Polonya Dışişleri Bakanı Radoslaw Sikorski’nin konuşmacı olarak katıldıkları konferansta Stoltenberg, Ukrayna’nın uluslararası hukuk çerçevesinde sahip olduğu kendini savunma hakkının Rusya toprakları içindeki askeri hedeflerin vurulmasını da kapsadığını söyledi.
“Son aylarda mühimmat ve askeri destek çok gecikti”
Çekya’nın bu yıl NATO’ya katılışının 25. yılını kutladığını ve bu tarihin Avrupa’nın büyük dönüşümünün başlangıcını temsil ettiğini vurgulayan Stoltenberg,
Bu, Soğuk Savaş’ın sonu ve NATO ile Avrupa Birliği’nin genişlediği, Çekya ve eski Varşova Paktı ile Sovyetler Birliği’nden birçok ülkenin NATO’ya katıldığı yeni bir dönemin başlangıcıydı. 25 yıl önce çok genç bir siyasetçiydim ama tartışmaları çok iyi hatırlıyorum. İttifak genelinde çoğu kişi genişlemeden korkuyor ve Çekya, Polonya ve Macaristan gibi ülkelerin NATO’ya dahil olmasının Rusya’yı ve Sovyetler Birliği’ni tahrik edeceğinden korkuyorlardı
dedi.
Bugün Çekya’nın Ukrayna’ya mühimmat desteği için bir inisiyatife öncülük ettiğini ve bu gurur verici misyonun Ukrayna’da savaş alanında büyük bir fark oluşturacağını vurgulayan Stoltenberg,
dedi.
“Ukrayna’ya silah kullanımında kısıtlama konulmamalı”
Ukrayna’ya gönderilen silahların türü ve nasıl kullanılacağına ilişkin tartışmalar yaşandığına dikkat çeken Stoltenberg,
Bazı müttefikler, bu silahların kullanımına sınırlamalar getirdi. Bazıları da Ukrayna’ya gönderilen silahlara hiçbir kısıtlama koymadı. Bunlar müttefiklerin kendi ulusal kararları. Fakat bana sorarsanız, bu savaşın evrilme süreci göze alındığında, savaşın başlangıcında çatışmaların neredeyse tamamı Ukrayna topraklarında, oldukça iç kesimlerde gerçekleşti. Fakat şu anda, son hafta veya aylarda, yoğun çatışmaların büyük bir kısmı Rusya ve Ukrayna arasındaki sınırda, Harkiv bölgesinde gerçekleşiyor
dedi.
Rus güçlerinin artık sıklıkla cephe hattında sınırın Rusya tarafında bulunduklarını vurgulayan Stoltenberg,
Sınırın Rusya tarafında topları, füze rampaları, uçakları ve mühimmat ile yakıt depolarıyla bulunabilirler ve Ukrayna’nın aldığı en gelişmiş silahlarla da saldırıya uğramadıkları sürece en azından daha güvende olurlar. Bu nedenle, Ukraynalıların gerçekten kendilerini savunabilmelerini sağlamak için bu kısıtlamalardan bazılarını gözden geçirmenin zamanı geldiğine inanıyorum
diye konuştu.
“Ukrayna dışındaki meşru askeri hedefleri vurmayı da içermeli”
Bu savaşın Rusya’nın Ukrayna’ya karşı başlattığı bir saldırganlık savaşı olduğunun unutulmaması gerektiğini vurgulayan NATO Genel Sekreteri,
Rusya, başka bir ülkeyi, Ukrayna’yı işgal etti ve Ukrayna’nın uluslararası hukuka göre kendini savunma hakkı mevcuttur. Bu hak BM Şartı’nda yer almaktadır. Kendini savunma hakkı, Ukrayna dışındaki meşru askeri hedefleri vurmayı da içerir. Örneğin sınırda Rusya toprakları içinden Ukrayna kuvvetlerine saldırılar düzenleyen askeri hedefler
dedi.
“Asya Pasifik bölgesinde partnerlerimizle ilişkilerimizi güçlendirmeliyiz”
Yarınki toplantı ve zirvede NATO’nun küresel ortakları ve bilhassa Asya Pasifik bölgesinden partnerlerle ilişkilerin güçlendirilmesi gerektiği konusunun ele alınacağını vurgulayan Stoltenberg,
Ukrayna’daki savaş bunu çok net bir şekilde gözler önüne sermektedir. Bu savaşta Rusya’nın en iyi dostlarının kim olduğuna bakarsak, İran’ın Rusya’ya insansız hava araçları temin ettiğini ve Rusya’ya daha fazla İran dronu üretmek için fabrika kurmasına yardımcı olduğunu, Kuzey Kore’nin Rusya’ya bir milyondan fazla mühimmat temin ettiğini ve Çin’in Rus ekonomisini destekleyerek çok sayıda ileri düzey elektronik cihaz ve mikroişlemci sağladığını görüyoruz
dedi.
“Rusya, Çin’in desteği olmadan savaşamazdı”
Geçen yıl Rusya’ya teslim edilen veya ithal edilen mikroelektronik malzemelerin yüzde 90’ının Çin’den geldiğini vurgulayan Stoltenberg,
Çin’in ekonomik desteği olmadan Rusya, Ukrayna’ya karşı yürüttüğü savaşı yapamazdı. Karşılığında Rusya, geleceğini Çin’e ipotek ediyor ve Kuzey Kore ile İran’a füze ve nükleer programlarında destek olmak için teknoloji paylaşımı yoluna gidiyor
dedi.
Stoltenberg, bu sebeple NATO’nun Kuzey Amerika ve Avrupa ittifakı olarak kalacağını fakat küresel ortaklarla özellikle Hint-Pasifik ortaklarla çalışmak gerektiğini ifade etti.
Stoltenberg’e nişan takdim edildi
Konferansın ardından Çekya Başbakanı Petr Fiala ile bir araya gelen Stoltenberg, Çekya’yı NATO’nun güvenilir ve değerli bir müttefiki olarak tanımladı. Stoltenberg, bunun ardından Prag Kalesi’nde gerçekleştirilen törende Çekya Devlet Başkanı Petr Pavel tarafından Tomas Garrigue Masaryk Nişanı ile takdim edildi.
Stoltenberg, Çekoslavakya’nın ilk Cumhurbaşkanı Masaryk’ın ismini taşıyan yüksek nişana demokrasi ve insan haklarının gelişimine katkılarından ötürü layık görüldü.
Daha sonra dışişleri bakanları, Prag Kalesi’nde aile fotoğrafı çektirdi.
Haber Kaynağı: İhlas Haber Ajansı (İHA)
