Nurdoğan A. ERGÜN
Temsilciler, “Zarar ettiğini açıklayan firma satılıksa, almaya talibiz 6 ayda kâra geçiririz” dediler. Üretimlerinde paslanmaz çeliği kullanarak katma değerli mamule dönüştüren beyaz eşyadan endüstriyel mutfağa, zücaciyeden küçük ev aletlerine kadar 10 sektörün temsilcisi, ilave gümrük vergisi ve anti-damping başvurusuna karşı güçbirliği oluşturdu.
Sektör temsilcileri, ilave gümrük vergisine ek, talep edilen anti-damping soruşturmasının kabul edilmesi durumunda istihdamda 500 bin kişilik, ihracatta da en az yüzde 50’lik kayıp yaşanacağı uyarısını yaptı.
“Adil şartlarda rekabet için bir araya geldik” diyen 10 sektörün temsilcisi, yılbaşında yüzde 12’ye çıkarılan ek vergi nedeniyle artan hammadde fiyatlarının üretimi baltaladığına dikkat çekerek, “Yılbaşından bu yana da her bir ürün yüzde 12 daha pahalı satıldı” vurgusu yaptı.
“Satılıyorsa Posco Assan’a talibiz”
Son olarak Posco Assan tarafından ‘10 yıldır zarar edildiği, anti-damping soruşturması açılmazsa kapanmak zorunda kalınacağı’ yönündeki açıklamalara da değinen sektör temsilcileri, “Posco Assan satılıyorsa almaya talibiz. Vergileri sıfıra indirip 6 ayda yüzde 100 kapasite ile tesisi çalıştırıp kar etme konusunda da iddialıyız” açıklamasını yaptılar.
Bilindiği gibi yılın başında yüzde 8 olan ilave gümrük vergisi yüzde 12’ye çıkarılmıştı. Son olarak, 2013’ten bu yana Türkiye pazarında haddelenmiş soğuk paslanmaz çelik üreten Posco Assan, özellikle Çin, Endonezya ve Tayvan’dan getirilen hammaddelere karşı anti-damping soruşturma başvurusu yapmış, yüzde 20-25 oranında vergi talep etmişti.
“Paslanmaz çelik 1’den büyüktür”
Yüksek gümrük vergisi uygulaması ve olası anti-damping önleminin yaklaşık 50 bin firmanın üretimini olumsuz etkileyeceğine dikkat ana sanayi temsilcileri, paslanmaz çelik ürünleri için yüksek gümrük vergisi uygulandığı dönemlerde Türkiye sanayisinin zarar gördüğünü belirterek, ilgili üreticinin ürünlerinde de yüksek oranda ithal girdiler kullanıldığına işaret ederek “Paslanmaz çelik 1’den büyüktür.
İhtiyacın yüzde 70’i ithalat yoluyla karşılanıyor. Dolayısıyla bir firma için korumacılık başlarsa biz bu işi bırakırız yani game over” yorumunu yaptılar. Paslanmaz çelik ürünlerinde ortalama ürün fiyatının ton başına 2 bin 500 ila 5 bin dolar olduğunu aktaran temsilciler, yeni gümrük vergisi oranıyla ton başına 300- 600 dolar ilave maliyet oluştuğunu açıkladılar.
“İhtiyacın %30’unu karşılıyor”
İthal ettiği paslanmaz çeliği Türkiye’de haddeleyen Posco Assan’ın toplam ihtiyacın yüzde 30’unu karşılayabildiğini iddia eden temsilciler, “Türkiye’nin yıllık yaklaşık 650 ton soğuk haddelenmiş paslanmaz çelik tüketimine karşın soğuk haddeleme firması ancak 200 bin ton bir kapasiteye sahip. Gümrük vergisine tabi olmayan Avrupa Birliği ve Güney Kore firmaları da daha önce olduğu gibi ürün fiyatlarını vergi artışına paralel olarak arttıracak” yorumunu yaptılar.
Posco Assan tarafından “10 yıldır zarar edildiği” yönündeki açıklamayı da yorumlayan temsilciler, şu ifadeleri kullandı: “Eğer böyle bir zarar varsa bunun arkasında yatan nedenler sektör kaynaklı değil, başkadır. Aynı faaliyet koluna 250 milyon dolar yatırım yapan 90 bin ton haddeleme kapasitesine sahip ikinci firma, sessiz sedasız, ek vergi ya da anti-damping talep etmeden yeni yatırımlara hazırlanıyor.”
Toplantıda kimler vardı?
Paslanmaz çelik kullanan sektörlerin ortak bildiri yayınlandığı basın toplantısına Ev ve Mutfak Eşyaları Federasyonu (EVFED) Yönetim Kurulu Başkanı Güçlü Kaplangı, Ev ve Mutfak Eşyaları Sanayicileri ve İhracatçıları Derneği (EVSİD) Yönetim Kurulu Başkanı Talha Özger, Gelişen Ev ve Yaşam Eşyaları Markaları Derneği (GEEM) Yönetim Kurulu Başkanı Ahmet Çığır Şahin, Küçük Ev Aletleri Sanayici ve İhracatçıları Derneği (KESİD) Genel Sekreteri Bülent Durlanık, Paslanmaz Çelik Derneği (PASDER) Yönetim Kurulu Başkanı Ercüment Sarıtaş, Paslanmaz Sanayi ve İş İnsanları Derneği (PASİD) Yönetim Kurulu Başkanı A. Arslan Küçükemre, Endüstriyel Mutfak, Çamaşırhane, Servis ve İkram Ekipmanları Sanayicileri ve İşadamları Derneği (TUSİD) Yönetim Kurulu Başkanı Bekir Topuz, Türkiye Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği (TÜRKBESD) Genel Sekreteri Ayşe Keskinkılıç, Züccaciyeciler Derneği (ZÜCDER) Yönetim Kurulu Başkanı Mesut Öksüz, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Züccaciye Komitesi Başkanı Murat Kolbaşı katıldı.
Yıllar içinde ek vergi değişimi
Soğuk haddelenmiş paslanmaz çelik ürünlerinde gümrük vergisi oranı 30 Ekim 2013 tarihinde yüzde 2’den yüzde 8’e, 31 Aralık 2015 tarihinde yüzde 8’den yüzde 10’a, 31 Aralık 2019 tarihinde yüzde 10’dan yüzde 12’ye yükseltilmişti. Ayrıca pandemi döneminde 18 Nisan 2020 ile 31 Aralık 2020 tarihleri arasında bu oran yüzde 12’den yüzde 17’ye yükseltilmişti, 31 Aralık 2021 tarihi itibarı ile ise yüzde 12’den yüzde 8’e düşürülmüştü. Ancak 31 Aralık 2023 tarihinde söz konusu paslanmaz çelik ürünleri için gümrük vergisi oranı yeniden yüzde 8’den yüzde 12’ye yükseltildi. Bu gelişme, beyaz eşyadan otomotive, mutfak eşyalarından medikale paslanmaz çelik kullanan birçok sektörde maliyet artışı yarattığı için tepkiyle karşılanmıştı.
